Thơ Hàn Mặc Tử mang đến sự tươi đẹp, phong khoáng, tràn đầy cảm xúc và đôi khi còn có chút “điên loạn”. Ông sử dụng bút pháp tượng trưng, siêu thực với lối thơ nửa kín nở mở khiến người đọc phải tò mò, thích thú. Hãy cùng The POET magazine điểm qua những tác phẩm hay để đời trong suốt sự nghiệp sáng tác của ông.
Phần 3 – Máu cuồng & Hồn điên
Thơ Hàn Mặc Tử tập Máu cuồng & Hồn điên bao gồm rất nhiều tác phẩm xuất sắc, trong đó p
Hiểu gì không ý nghĩa của trời thơ? Của hương hoa trong trăng lờn lợt bảy Của lời câm muôn vì sao áy náy Hiểu gì không em hỡi! Hiểu gì không? Anh ngâm nga để mở rộng cửa lòng, Cho trăng xuân tràn trề say chới với, Cho nắng hường vấn vương muôn ngàn sợi; – Cho em buồn, trời đất ứa sương khuya, Để em buồn, để em nghiệm cho ra Cái gì kết lại mới thành tinh tú? Và uyên ương bởi đâu không đoàn tụ? Và tình yêu sao lại dở dang chi? Và vì đâu, gió gọi giật lời đi? – Lời đi qua một chiều trong kẽ lá, Một mùi thơm mới nửa lừng sa ngã, Anh nếm rồi ý vị của làn mơ?
Lệ Kiều ơi! Em còn giữ ý thơ Trong đôi mắt mùa thu trong leo lẻo, Ở xa xôi lặng nhìn anh khô héo. Bên kia trời, hãy chụp cả hồn anh. Hãy van lơn ở dưới chân Bàn thành, Cho yêu ma muôn năm vùng trở dậy, Náo không gian cho lửa lòng bùng cháy, Và để cho kinh động đến người tiên, Đang say sưa ở thế giới Hão huyền, Đang trửng giỡn ở bên sông Ngân biếc…
Anh rõ trước sẽ có ngày cách biệt, Ngó như gần, song vẫn thiệt xa khơi! Lau mắt đi, đừng cho lệ đầy vơi. Hãy mường tượng một người thơ đang sống Trong im lìm, lẻ loi trong dãy động. – Cũng hình như, em hỡi! động Huyền Không Mà đêm nghe tiếng khóc ở đáy lòng, Ở trong phổi, trong tim, trong hồn nữa. Em cố nghĩ ra một chiều vàng úa, Lá trên cành héo hắt, gió ngừng ru: “Một mối tình nức nở giữa âm u, “Một hồn đau rã lần theo hương khói, “Một bài thơ cháy tan trong nắng dọi, “Một lời run hoi hóp giữa không trung, “Cả niềm yêu, ý nhớ cả một vùng, “Hoá thành vũng máu đào trong ác lặn.”
Đấy là tất cả người anh tiêu tán, Cùng Trăng Sao bàng bạc xứ Say Mơ, Cùng tình em tha thiết như văn thơ, Ràng rịt mãi cho đến ngày tận thế.
Ta không nhấp rượu, Mà lòng ta say… Vì lòng nao nức muốn Ghì lấy đám mây bay… Té ra ta vốn làm thi sĩ, Khát khao trăng gió mà không hay! Ta đi bắt nắng ngừng, nắng reo, nắng cháy Trên sóng cành, – sóng áo cô gì má đỏ hây hây… Ta rình nghe niềm ý bâng khuâng trong gió lảng, Với là hơi thở nồng nàn của tuổi thơ ngây Gió nâng khúc hát lên cao vút, Vần thơ uốn éo lách rừng mây. Ta hiểu ta rồi, trong một phút, Lời tình chới với giữa sương bay.
Tiếng vàng rơi xuống giếng, Trăng vàng ôm bờ ao… Gió vàng đang xao xiếng, Áo vàng hở chị chưa chồng đã mặc đi đêm. Theo tôi đến suối xa miền, Cổi thơ, cổi mộng, cổi niềm yêu đương…
Mây trôi lơ lửng trên dòng nước, Đôi tay vốc uống quên lạnh lùng. Ngả nghiêng đồi cao bọc trăng ngủ, Đầy mình lốm đốm những hào quang…
Ta khạc hồn ra ngoài cửa miệng Cho bay lên hí hửng với ngàn khơi Ở trên kia, có một người Ngồi bên sông Ngân giặt lụa chơi Nước hoá thành trăng, trăng ra nước Lụa là ướt đẫm cả trăng thơm Người trăng ăn vận toàn trăng cả Gò má riêng thôi lại đỏ hườm Ta hẵng đưa tay choàng trăng đã Mơ trăng ta lượm tơ trăng rơi Trăng vướng lên cành lên mái tóc cô ơi, Hãy đứng yên tôi gỡ cho rồi cô đi Thong thả cô đi Trăng tan ra bọt lấy gì tôi thương Tối nay trăng ở khắp phương Thảy đều nao nức khóc nường vu qui Say! Say lảo đảo cả trời thơ Gió rít tầng cao trăng ngả ngửa Vỡ tan thành vũng đọng vàng khô Ta nằm trong vũng trăng.
Cả miệng ta trăng là trăng! Cả lòng ta vô số gái hồng nhan; Ta nhả ra đây một nàng, Cho mây lặng lờ, cho nước ngất ngây, Cho vì sao rụng xuống mái rừng say. Gió thổi rào rào như lá đổ, Suối gì trong trắng vẫn đồng trinh. Bóng ai theo dõi bóng mình, Bóng nàng yêu tinh. Dịp cười như tiếng vỡ pha lê… Thưa, tôi không dám say mê, Một mai tôi chết bên khe ngọc tuyền. Bây giờ tôi dại tôi điên, Chấp tay tôi lạy cả miền không gian.
Hẹn tôi tảng sáng đi tìm mộng, Mộng còn lưởng vưởng bến xa mơ… Tiếng gà gáy rụng trăng đầu hạ, Tôi hoảng hồn lên, giận sững sờ!
Máu đã khô rồi thơ cũng khô Tình ta chết yểu tự bao giờ! Từ nay trong gió, – trong mây gió, Lời thảm thương rền khắp nẻo mơ.
Ta còn trìu mến biết bao người Vẻ đẹp xa hoa của một trời, Đầy lệ, đầy thương, đầy tuyệt vọng. Ôi! giờ hấp hối sắp chia phôi!
Ta trút linh hồn giữa lúc đây, Gió sầu vô hạn nuối trong cây… – Còn em sao chẳng hay gì cả? Xin để tang anh đến vạn ngày.
Đo từ ngọn cỏ tới cung trăng Những sợi hào quang vân thước vàng Bắt! Bắt! Thơ bay trong gió loạn Để xem tình tứ nặng bao cân
Ở đây vô số là xuân mộng. Tới tấp lòng tôi lượn sóng trời Ai nỡ dang tay mà vớt lấy Mùi hương trong nếp áo xiêm rơi
Tôi tìm ánh nắng vạn đời vương Vì cuốn sách xưa lúc lạ thường Tờ giấy mong manh tình đã nhạt, Tôi làm sao níu được niềm thương ?
Ở đâu có những lá tinh hoa, Phước lộc vô biên đến mọi nhà Ở đâu có những lương tâm quí, Tiếng thơm lừng thấu đến tai vua
Tôi ước ao là tôi ước ao, Tình tôi vô lượng sẽ dâng cao Như bông trăng nở, bông trăng nở, Những cánh bông thơ trắng ngạt ngào.
Tập thơ điên của Hàn Mặc Tử không thể bỏ qua
Dưới đây là tổng hợp những bài thơ hay của Hàn Mặc Tử trong tập Thơ điên (đau thương) được xuất bản năm 1937:
Thơ Hàn Mặc Tử phần Hương thơm gồm 16 bài tất cả, trong đó có những tác phẩm nổi bật sau:
Đây phút thiêng liêng đã khởi đầu: Trời mơ trong cảnh thực huyền mơ! Trăng sao đắm đuối trong sương nhạt, Như đón từ xa một ý thơ.
Ai hãy làm thinh chớ nói nhiều, Để nghe dưới đáy nước hồ reo; Để nghe tơ liễu run trong gió, Và để xem trời giải nghĩa yêu…
Hàng thông lấp loáng đứng trong im, Cành lá in như đã lặng chìm. Hư thực làm sao phân biệt được! Sông Ngân Hà nổi giữa màn đêm.
Cả trời say nhuộm một màu trăng, Và cả lòng tôi chẳng nói rằng. Không một tiếng gì nghe động chạm, Dẫu là tiếng vỡ của sao băng…
Trong làn nắng ửng: khói mơ tan, Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng. Sột soạt gió trêu tà áo biếc, Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.
Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời Bao cô thôn nữ hát trên đồi; – Ngày mai trong đám xuân xanh ấy, Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi…
Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi, Hổn hển như lời của nước mây, Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc, Nghe ra ý vị và thơ ngây…
Khách xa gặp lúc mùa xuân chín, Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng: – “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”
Sao anh không về chơi thôn Vĩ? Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên. Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Gió theo lối gió, mây đường mây, Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay… Thuyền ai đậu bến sông trăng đó, Có chở trăng về kịp tối nay?
Mơ khách đường xa, khách đường xa, Áo em trắng quá nhìn không ra… Ở đây sương khói mờ nhân ảnh, Ai biết tình ai có đậm đà?
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng Trăng! Ai mua trăng tôi bán trăng cho Không bán đoàn viên, ước hẹn hò… Bao giờ đậu trạng vinh quy đã Anh lại đây tôi thối chữ thơ.
Không, Không, Không! Tôi chẳng bán hồn Trăng. Tôi giả đò chơi, anh tưởng rằng Tôi nói thiệt, là anh dại quá: Trăng Vàng Trăng Ngọc bán sao đang.
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng, Trăng! Trăng sáng trăng sáng khắp mọi nơi Tôi đang cầu nguyện cho trăng tôi Tôi lần cho trăng một tràng chuỗi Trăng mới là Trăng của Rạng Ngời Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng, Trăng!
Phần Mật đắng là một trong những tập thơ Hàn Mặc Tử hay nhất mà bạn không thể bỏ qua. Dưới đây là một số tác phẩm nổi bật thuộc tập thơ này:
Trời hỡi, bao giờ tôi chết đi? Bao giờ tôi hết được yêu vì, Bao giờ mặt nhựt tan thành máu, Và khối lòng tôi cứng tợ si?
Họ đã xa rồi khôn níu lại, Lòng thương chưa đã, mến chưa bưa… Người đi, một nửa hồn tôi mất, Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ.
Tôi vẫn còn đây hay ở đâu? Ai đem tôi bỏ dưới trời sâu? Sao bông phượng nở trong màu huyết, Nhỏ xuống lòng tôi những giọt châu?
Lụa trời ai dệt với ai căng, Ai thả chim bay đến Quảng Hàn, Và ai gánh máu đi trên tuyết, Mảnh áo da cừu ngắm nở nang.
Mây vẽ hằng hà sa số lệ, Là nguồn ly biệt giữa cô đơn. Sao không tô điểm nên sương khói, Trong cõi lòng tôi buổi chập chờn.
Đây bãi cô liêu lạnh hững hờ, Với buồn phơn phớt, vắng trơ vơ. Cây gì mảnh khảnh run cầm cập, Điềm báo thu vàng gầy xác xơ.
Thu héo nấc thành những tiếng khô. Một vì sao lạ mọc phương mô? Người thơ chưa thấy ra đời nhỉ? Trinh bạch ai chôn tận đáy mồ?
Mà anh hay em trong tim đều rạn, Đều chôn sâu hình ảnh một người mơ! Bây giờ đây quấn quít, hiện bây giờ Chỉ biết có đôi ta là đang sống, Đang cho nhau ngọt ngào và đang mộng; Cố làm lơ không biết đến thời gian, Đến bông hoa tàn tạ với trăng ngàn, Đến những tình duyên chung quanh thất vọng; – Nhiều hành tinh tan vì đã lỏng. Ôi muôn năm! Giấc mộng đã đời chưa?
Lúc ấy sóng triều rền rĩ chưa bưa. Cứ nhắm mắt, cứ yêu nhau như chết, Cứ sảng sốt, tê mê và rủ liệt, Đừng nghe chi âm hưởng địa cầu đang Vỡ toang ra từng mảnh, cả không gian, Cả thời gian, từ tạo thiên lập địa, Đều trộn trạo, điều hoà và xí xoá, Thành hư không như tình ái đôi ta…
Lòng ta sầu thảm hơn mùa lạnh, Hơn hết u buồn của nước mây. Của những tình duyên thương lỡ dở, Của lời rên siết gió heo may.
Cho ta nhận lấy không đền đáp, Ơn trọng thiêng liêng xuống bởi trời, Bằng tiếng kêu gào say chếnh choáng, Bằng tim, bằng phổi nóng như sôi.
Và sóng buồn dâng ngập cả hồn, Lan tràn đến bến mộng tân hôn. Khoé cười nức nở nơi đầu miệng, Là nghĩa, trời ơi, nghĩa héo don.
Nghệ hỡi Nghệ, muôn năm sầu thảm Nhớ thương còn một nắm xương thôi Thân tàn ma dại đi rồi Rầu rầu nước mắt bời bời ruột gan
Nghe gió là ôm ngang lấy gió Tưởng chừng như trong đó có hương Của người mình nhớ mình thương Nào hay gió tạt chả vương vấn gì
Nhớ lắm lúc như si như tỉnh Nhớ làm sao bải hoải tay chân Nhớ hàm răng, nhớ hàm răng Mà ngày nào đó vẫn khăng khít nhiều
Dẫu đau đớn vì lời phụ rẫy Như mà ta không lấy làm điều Trăm năm vẫn một lòng yêu Và còn yêu nữa rất nhiều em ơi.
